Algoritmes

Blockchain, Internet of Things, Machine Learning, Artificial Intelligence, Augmented Reality… Termen die je vast vaker langs hoort komen, maar weet jij precies wat ze betekenen? Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op: hou jij het allemaal nog bij? De Tech Crash Course helpt je een handje. Vandaag in de eerste aflevering: algoritmes.

Algoritmes hebben een grote rol in veel technologische ontwikkelingen – deze snelle vooruitgang kan ontstaan omdat technologie taken van mensen kan overnemen door middel van geautomatiseerde algoritmes. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt in zelfrijdende auto’s en Blockchain. Omdat een computer met algoritmes veel meer rekenkracht heeft dan onze eigen hersenen, versnelt dit ook weer nieuwe ontwikkelingen. Om deze reden zijn algoritmes het eerste onderwerp van de Tech Crash Course!

Wat is een algoritme?

Een algoritme kun je zien als een reeks instructies die worden gebruikt om een berekening te doen of een bepaald resultaat te bereiken. Dr Panos Parpas (een professor in Quantitative analysis and decision science van het Imperial College London) noemt in The Guardian dat, wanneer we computers gebruiken, we afhankelijk zijn van algoritmes:

There are lots of types, but algorithms, explained simply, follow a series of instructions to solve a problem. It’s a bit like how a recipe helps you to bake a cake. Instead of having generic flour or a generic oven temperature, the algorithm will try a range of variations to produce the best cake possible from the options and permutations available.

Volgens Parpas zijn algoritmes niet nieuw – ook al in de tijd van Alan Turing en de Turing Machine werden er algoritmes gebruikt. Dat algoritmes nu meer in het nieuws komen, ligt aan de enorme hoeveelheid data die nu wordt gegenereerd en de behoefte deze data te gebruiken en te begrijpen. Algoritmes en data zijn op deze manier geïntegreerd in ons dagelijks leven, bijvoorbeeld in het nieuws wat we online lezen en ons social media gebruik. Veel vragen die nu over algoritmes worden gesteld gaan niet per se over algoritmes, maar meer over achterliggende zaken zoals dataprivacy.

Impact

Enerzijds hebben algoritmes een positieve impact op onze samenleving: ze nemen makkelijke taken van ons over (meer tijd voor andere dingen), leggen de basis voor technologische vooruitgang en zijn in bijvoorbeeld ziekenhuizen tot enorme hulp (zie o.a. dit artikel over de herkenning van huidkanker, wat een algoritme tegenwoordig net zo goed kan als een dermatoloog). Ook zorgen de Netflix algoritmes ervoor dat jij de leukste nieuwe suggesties te zien krijgt op basis van je eerder bekeken films en series.

De spannende kant (en mogelijk negatieve impact) zit in de “onzichtbaarheid” van de precieze stappen van het algoritme: soms zien we alleen het resultaat van algoritmes en niet de stappen die de computer heeft genomen om tot het resultaat te komen. Dat is spannend in het geval van het gebruiken van algoritmes om gedrag van mensen te voorspellen. Dit zie je bijvoorbeeld in het artikel van The Guardian over ‘Criminal Reduction Utilising Statistical History’, een programma van de lokale politie in Memphis (Tennessee) wat misdaad probeert te voorspellen.

Ook de verhitting van het politieke debat is terug te leiden tot de opkomst van algoritmes (en het internet). Algoritmes beïnvloeden bijvoorbeeld de zoekresultaten die je te zien krijgt als je googlet en de berichten in je newsfeed op Facebook en andere Social Media op basis van jouw interesses. Hoe dit kan leiden tot group-thinking en polarisatie zie je in deze video van de NOS over online algoritmes:

Ondanks deze mogelijke negatieve impact, gaat het leven met algoritmes toch verder – we zijn nou eenmaal zo verzot op onze gadgets dat we niet goed zonder kunnen. Gelukkig zijn ook overheden op de hoogte en wordt (met de nieuwe Europese privacywet) de data die mag worden gebruikt in algoritmes aan banden gelegd. Computers mogen je alleen profileren met gegevens die daarvoor bestemd zijn, of waarvoor je expliciet toestemming hebt gegeven. Ook moet er altijd een menselijke beoordelaar zijn die je ter verantwoording moet kunnen roepen. Dit geeft voor nu wat vertrouwen en afbakening van de kant van algoritmes die we niet kunnen zien.

Meer lezen over algoritmes? Deze serie van het NRC is een goed startpunt. Ook deze video van de University of Washington is een aanrader! Wil je meer weten van de invloed van algoritmes op wat jij in je Facebook newsfeed te zien krijgt? Lees dan dit stuk van de Correspondent.

En daarmee sluiten we dit eerste deel van de Tech Crash Course af! Heb je grote behoefte aan een specifiek onderwerp voor het volgende deel van de Course? Laat het ons weten!